Δηλώσεις Χριστόδουλου κατα την επίσκεψη στο Βατικανό

Με αφορμή της δηλώσεις του προκαθήμενου της Εκκλησίας της Ελλάδος κατά την επίσκεψη του στο Βατικανό αποφάσισα να γράψω ένα κείμενο σχολιασμού των λεγομένων του.

Ξεκινώντας ο κ. Χριστόδουλος είπε:

«Εδώ ήλθαμε κι εμείς από την Αποστολική Παύλεια Εκκλησία της Ελλάδος, κομίζοντες κλάδον ελαίας... Ήλθαμε να προσφέρουμε και να λάβουμε χείρα συνεργασίας για κοινή δράση σε μια Ευρώπη ευδαιμονισμού και ιδεολογικών αδιεξόδων, ηθικών διλημμάτων και έλλειψης πνευματικού προσανατολισμού, για την καταπολέμηση της κοινωνικής αδικίας και την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου της εποχής μας.

Σίγουρα η κοινή δράση στην οποία τελευταία ελπίζουν όλοι οι θρησκευτικοί ηγέτες είναι αποτέλεσμα της απαξίωσης που δέχονται γενικά οι θρησκείες οι οποίες όσο και να προσπαθούν αδυνατούν να γεμίσουν τα ιδεολογικά αδιέξοδα των ανθρώπων. Η θρησκεία δεν μπορεί να καταπολεμήσει την κοινωνική αδικία, η ορθόδοξη εκκλησία δε την προάγει με διάφορους τρόπους, όπως την καταλήστευση κρατικών πόρων, την αφαίρεση περιουσιών διαφόρων αφελών πιστών με όχι πάντοτε νόμιμα και ηθικά μέσα και τέλος την συγκέντρωση πλούτου. Το κοινωνικό έργο δεν το οποίο επικαλούνται οι υποστηρικτές της, είναι δυσανάλογο με την τεραστίων διαστάσεων περιουσία τους. Όσον αφορά τον πνευματικό προσανατολισμό που η θρησκεία δίνει, πολλές φορές αυτός τείνει προς τη μισαλλοδοξία και το φανατισμό. Τα δικαιώματα των ανθρώπων δε, αν τα προασπιζόταν όντος η εκκλησία δεν θα υπήρχε η ανάγκη για επαναστάσεις υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ο κ. Παρασκευαϊδης στη συνέχεια αναφέρθηκε εκτενέστατα στις αντιλήψεις και τις πρακτικές, που, όπως είπε, επικρατούν σήμερα και οδηγούν «σε μια εκθεμελίωση του πνευματικού κόσμου, τον οποίο οικοδόμησε η εκκλησία. Βλέπουμε δυνάμεις να εργάζονται με ταχύτητα και μεθοδικότητα, προκειμένου να εξώσουν την εκκλησία από τη ζωή του Ευρωπαίου ανθρώπου».

Θα ήθελα να σταθώ στην αναφορά του στον πνευματικό κόσμο τον οποίο τάχα οικοδόμησε η εκκλησία. Γνωρίζουμε όλοι βεβαίως πώς λειτουργούσε από τη στιγμή που απέκτησε εξουσία η εκκλησία, όπως και κατά το μεσαίωνα και για αρκετό καιρό μετά. Γνωρίζουμε για την ιερά εξέταση για την καταστροφή έργων διανοητών και για όλα τα άσχημα που έχει πράξει αυτή. Μιλάμε λοιπόν για ποιον πνευματικό κόσμο, αυτόν της μισαλλοδοξίας και του σκοταδισμού. Αυτόν που επέβαλλε απόψεις ως εξ αποκαλύψεως; Αυτόν που στιγμάτιζε ανθρώπους επειδή απλά σκεφτόντουσαν διαφορετικά; Αυτόν τον πνευματικό κόσμο καλά κάνουν και τον εκθεμελιώνουν, γιατί τέτοια οικοδομήματα πνευματικά τα οποία τείνουν να καταπιέζουν τους ανθρώπους και να τους αφαιρούν κάθε μορφή ελευθερίας είναι καλύτερο να μην υπάρχουν. Αρκετοί από αυτούς που προσπαθούν να διώξουν την εκκλησία από τη ζωή κάθε Ευρωπαίου ανθρώπου το κάνουν έτσι ώστε αυτή να οδηγηθεί στο βέλτιστο, διότι 2 χιλιετίες τώρα η εκκλησία έχει αποδείξει ότι δεν μπορεί να βελτιώσει τη ζωή του. Αντιθέτως τείνει να την οδηγεί προς το χειρότερο. Οι κοινωνίες δε που έχουν καταφέρει να εκδιώξουν την εκκλησία από τις ζωές των ανθρώπων που κατοικούν σε αυτές έχουν παρουσιάσει σημαντικές βελτιώσεις στο βιοτικό επίπεδο των κατοίκων τους.

Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο Αρχιεπίσκοπος αναφέρθηκε, «στις προσπάθειες που γίνονται, όπως είπε, εν ονόματι της επιστήμης, για την αποϊεροποίηση της ζωής, με τις μεθόδους παρέμβασης των γονιδίων και με πρόθεση, όπως τόνισε, την καταστροφή της μοναδικότητας του προσώπου.»

Τώρα θυμήθηκαν την ιερότητα της ζωής; Τόσους αιώνες που αυτοί σκότωναν τόσους αντίθετων αντιλήψεων ανθρώπους στο όνομα του θεού τους η ζωή δεν είχε αποϊεροποιηθεί; Τώρα τους φταίει η επιστήμη η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις προσπαθεί να βελτιώσει τη ζωή των ανθρώπων; Μήπως δε να γυρίσουμε σε καταστάσεις που ο κόσμος προσπαθούσε να γιατρευτεί από της αρρώστιες με τη βοήθεια του ιερέα και της προσευχής, με αποτέλεσμα άνθρωποι που πολύ πιθανόν να είχαν σωθεί από ένα γιατρό τελικά να πεθαίνουν;

Ιδιαίτερα στάθηκε στο χριστιανισμό και στη σχέση του με την Ευρώπη.

Σίγουρα ο χριστιανισμός έχει μια ιδιαίτερη σχέση με την Ευρώπη, μπορούμε να αναφερθούμε στον βίαιο εκχριστιανισμό των κατοίκων τις γηραιάς ηπείρου, στην απώλεια πανάρχαιων πολιτισμικών παραδόσεων, στην καταστροφή πολιτισμικών μνημείων και την εξαφάνιση μίας υγιούς εθνόσφαιρας. Επίσης δεν θα έπρεπε να ξεχάσουμε να αναφέρουμε το αίμα των αθώων ως επί το πλείστον ανθρώπων με το οποίο ο χριστιανισμός πότισε τα χώματα της Ευρώπης.

Κάπου αλλού μας αναφέρει το εξής: «Η Εκκλησία δεν υπήρξε για την Ευρώπη μόνο σωτηρία ψυχών, αλλά και διδάσκαλος. Δίδαξε πίστη, έσπειρε όλη την Ευρώπη με τη Βίβλο και καθώς είναι ο κληρονόμος της αρχαίας παιδείας, δίδαξε επίσης δίκαιο και κλασσικά γράμματα».

Σίγουρα η εκκλησία αρεσκόταν στο να σώζει «αμαρτωλές ψυχές», δηλαδή κάθε άνθρωπο που τολμούσε να είναι έστω και λίγο διαφορετικός από αυτό που αυτή απαιτούσε με τη χρήση της πυράς ή άλλων μεθόδων των οποίων η κατάληξη ήταν πάντοτε η ίδια, ο θάνατος. Όσον αφορά τη διδαχή της πίστης, είμαι της γνώμης ότι η πίστη δεν διδάσκετε, αλλά είναι το αποτέλεσμα της αμάθειας και της άγνοιας και της αδυναμίας των ανθρώπων να αντιμετωπίσουν την σκληρή πραγματικότητα. Τώρα όσον αφόρα την σπορά της βίβλου, θα έλεγα ότι δεν είναι κατόρθωμα, αλλά κατάντια και σίγουρα δεν είναι κάτι για το οποίο κάποιος θα έπρεπε να είναι περήφανος. Ας αναλογιστούμε μονάχα το ηθικό υπόβαθρο, αλλά και τη βία και ότι άλλο άσχημο εμπεριέχεται στην παλαιά διαθήκη. Μετά θα σταθώ στο κληρονόμος της αρχαίας παιδείας. Αν η εκκλησία είναι ο κληρονόμος τότε ο Διαφωτισμός τι ήταν; Τι ήταν η Αναγέννηση; Η εκκλησία σίγουρα σφετερίστηκε τμήματα της αρχαίας κλασσικής παιδείας, τμήματα όπως πού ήταν σύμφωνα με αυτά που πρέσβευε, και τα οποία τα χρησιμοποίησε για να ενισχύσει και να υπερασπιστεί κάποιες θέσεις της. Αντίθετα τμήματα της αρχαίας παιδείας που ερχόντουσαν σε αντίθεση καταστράφηκαν. Όσον αφορά το δίκαιο της εκκλησίας το γνωρίζουμε πολύ καλά.

Αναφέρθηκε επιπλέον στην εμφάνιση του Ισλάμ, καταλήγοντας ότι «τίποτε δεν εμποδίζει την εκκλησία να σταθεί με σεβασμό μπροστά στη ζωή και τις αρχές εκείνων που η πίστη τους διαφέρει από τον χριστιανισμό».

Βέβαια ξεχνά να αναφέρει τον «σεβασμό» που έχει δείξει κατά καιρούς η εκκλησία στη ζωή και της αρχές εκείνων που η πίστη τους ήταν διαφορετική σε παλαιότερους καιρούς. Το σεβασμό της «θανατικής καταδίκης» η στις καλύτερες περιπτώσεις μόνο του αφορισμού σε «άθεους» είτε «ειδωλολάτρες», η απλούς ανθρώπους που εν τέλη πίστευαν σε κάτι διαφορετικό. Σίγουρα δεν μπορούμε να ξεχάσουμε το έργο της ιεράς εξέτασης, ούτε τις μη ανεκτικές νομοθεσίες του Βυζαντίου. Σίγουρα ακόμα και σήμερα ο χριστιανισμός έχει ένα μεγάλο εμπόδιο που τον εμποδίζει να σεβαστεί κάθε τι το διαφορετικό κι αυτό είναι το ίδιο το δόγμα του.

Σε κάποιο άλλο σημείο μας αναφέρει το εξής: «…όταν σταθήκαμε μπροστά στο κοινό Ευαγγέλιο και εκφράσαμε τον κοινό πόθο να δούμε την Ευρώπη να οικοδομείται πάνω στις αξίες που απορρέουν από την ταπεινή υποταγή στον Παντοκράτορα Χριστό».

Μιλώντας για ταπεινή υποταγή, στον παντοκράτορα Χριστό σίγουρα δεν βέβαια να ξεχάσουμε την υποταγή την οποία ζητούσε κατά καιρούς σε μονάρχες, είτε σε ολοκληρωτικά και φασιστικά καθεστώτα. Οι μόνες αξίες που μπορούν και απορρέουν από μια ταπεινή υποταγή όπως μας λέει ο κ. Παρασκευαϊδης είναι αυτές τις δουλοπρέπειας και της ανελευθερίας, αν μπορούν να θεωρηθούν ως τέτοιες. Προσωπικά η ταπεινή υποταγή μου φέρνει συνειρμικά στο μυαλό την ανατολική ρωμαϊκή αυτοκρατορία (Βυζάντιο), αλλά και την κατάσταση που επικρατούσε το μεσαίωνα, όπου η εκκλησία ήταν αντίθετη με κάθε μορφή ελευθερίας και διανόησης, και έφτανε με την υπερβολικά μεγάλη εξουσία της να καταπιέζει τους ανθρώπους. Σίγουρα και ο πάπας όπως και ο αρχιεπίσκοπος ονειρεύονται την εξουσία πού είχαν οι αντίστοιχοι χριστιανοί προκαθήμενοι του παρελθόντος και την δύναμη να εξαφανίζουν κάθε τι το διαφορετικό.

Στο ανακοινωθέν του Πάπα και του Αρχιεπισκόπου επισημαίνεται η κοινή αποστολή τους να διανύσουν «την δύσβατον ατραπόν του διαλόγου της αληθείας προς αποκατάστασιν της κοινωνίας της πίστεως εν τω συνδέσμω της αγάπης».

Δυστυχώς η αλήθεια τους είναι γεμάτοι από χιλιάδες ψεύδη. Πάντοτε σε όλη την ιστορία της εκκλησίας καλύπτουν με τον τίτλο της αλήθειας τα χειρότερα ψέματα και απαιτούν από τους ανθρώπους να τα πιστεύουν ως αληθινά. Αυτή την κοινωνία της πίστεως του παρελθόντος ονειρεύονται, όπου ο κόσμος πίστευε οτιδήποτε του παρουσίαζε η εκκλησία ως αληθινό χωρίς να είναι σε θέση να το κρίνει. Αυτό το πολιτισμικό σκοτάδι είναι η αλήθεια της εκκλησίας την οποία θέλουν να επαναφέρουν. Όπως δε επιτυχημένα είχε αναφέρει ο φίλτατος derevirn το φως του χριστιανισμού είναι σαν το φως της πυγολαμπίδας, χρειάζεται πυκνό σκοτάδι για να φανεί. Προσωπικά να μου λείπει το βύσσινο.

Σε άλλο σημείο μας αναφέρει ότι: «Θεωρούμεν τας θρησκείας ως έχουσας ιδιαίτερον ρόλον διά την φύλαξιν της επικρατήσεως της εν τω κόσμω ειρήνης και ότι αυταί δεν ημπορούν να μετατραπούν εις εστίας μισαλλοδοξίας και βίας. Ως Χριστιανοί ηγέται προτρέπομεν από κοινού το σύνολον των θρησκευτικών ηγετών όπως συνεχίζωσι και ενδυναμώσωσι τον διαθρησκειακόν διάλογον και εργασώσι διά την δημιουργία μιας κοινωνίας ειρήνης και αδελφότητος μεταξύ προσώπων και λαών».

Έχει αποδειχθεί πολλές φορές ότι οι θρησκείες αδυνατούν να διατηρήσουν την ειρήνη και συνήθως μετατρέπονται σε εστίες μισαλλοδοξίας και βίας. Ας πάρουμε πάλι για παράδειγμα το παρελθόν του χριστιανισμού, ή ακόμη στις μέρες μας το Ισλάμ αλλά και τους φονταμενταλιστές χριστιανούς της δύσης οι οποίοι είναι σε πολλές περιπτώσεις στην ίδια κατάσταση με τους αντίστοιχους του Ισλάμ. Μπορεί όπως λέει ο κ. Χριστόδουλος να προτρέπουν το διαθρησκειακό διάλογο, αλλά πόσο δυνατόν είναι να έχει οποιαδήποτε θετική αλλαγή ένας διάλογος μεταξύ άκαπτων εξ αποκαλύψεως θέσεων οι οποίες φτάνουν σε σημείο να αυτοθεωρούνται ως μοναδικές αλήθειες, θεωρώντας απίστους όσους πιστεύουν σε κάτι το διαφορετικό; Κατά πόσο ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα η δημιουργία της κοινωνίας ειρήνης και αδελφότητος από θρησκείες που ενώ έχουν την ίδια ρίζα, η κάθε μία θεωρεί τον εαυτό της αληθή και τον άλλο ως ψευδή.

Σε άλλο σημείο της κοινής δήλωσής τους οι δύο ηγέτες επισημαίνουν: «Αξιούμεν μείζονα ευαισθησίαν διά την αποτελεσματικοτέραν προστασίαν εις τας χώρας ημών τόσο εις ευρωπαϊκόν όσο και εις παγκόσμιον επίπεδον των ανθρωπίνων δικαιωμάτων άτινα εδράζονται επί της αξιοπρεπείας του ανθρωπίνου προσώπου ως δημιουργίας κατ' εικόνα Θεού».

Συνεχίζω ακόμη να αμφιβάλω αν η εκκλησία είναι σε θέση να προστατεύσει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Παραδειγματισμένος δε από την επικρατούσα κατάσταση με την εκκλησία στην Ελλάδα η οποία καταπατά συστηματικά την θρησκευτική ελευθερία των πολιτών, πιστεύω ότι αυτό θα είναι εξαιρετικά δύσκολο.

Τα σημεία των δηλώσεων του Αρχιεπισκόπου έχουν αντιγραφεί από άρθρα στο news.in.gr σχετικά με την επίσκεψη του κ. Χριστόδουλου στο Βατικανό.